Cóż poradzić, taki lajf

Nad tym zdjęciem trochę się nagłowiłem, zanim zdołałem ustalić, co i jak. Fotografia pochodzi z czasopisma "Life" z lutego 1947, ja zapożyczyłem ją ze strony fotopolska.eu. Początkowo próbowałem ją przypasować w różnych miejscach skarpy wiślanej, bo wydawało mi się, że budynki lekko opadają w dół, ale był to błędny trop.

Na właściwe rozwiązanie naprowadziły mnie inne zdjęcia z tego samego źródła: LINK1 i LINK2. Niestety też trzeba je było najpierw zidentyfikować, ale tu wystarczyło skojarzenie i ortofotomapa. Ten barak Caritasu stał w ogrodzie na tyłach klasztoru franciszkanów, a widoczne w tle ruiny to zabudowa ul. Sapieżyńskiej. Jakiś czas temu identyfikowałem zdjęcie z tego rejonu: LINK i pomogły właśnie dzieci bawiące się piłką w tym samym ogrodzie. Skoro te dwa zdjęcia zrobiono na ul. Sapieżyńskiej, to może i to trzecie pochodziło z tej samej serii? - tak sobie pomyślałem i spłynęło na mnie olśnienie.

Nasze zdjęcie jest "odwrotką" i dlatego było takie oporne w identyfikacji! Rzut oka na ortofotomapę potwierdził moje przypuszczenia - to ulica Sapieżyńska widziana od strony Bonifraterskiej:

Po odwróceniu widzimy następujące obiekty: po lewej resztki podwójnej kamienicy Spaieżyńska 10 (zapewne zima wstrzymała prace rozbiórkowe), po prawej w miarę całą kamienicę Sapieżyńska 19. Daleko w tle majaczy sylwetka budynku przy ul. Zakroczymskiej 9, który zamyka perspektywę ulicy: Oczywiście ortofotomapa to stan z 1945 roku, zdjęcie natomiast wykonano półtora roku później. Przez ten czas sporo zdołano już rozebrać i uprzątnąć.

"Odwrotki" to jedna z bardzo częstych przypadłości w edytowaniu zdjęć. Wynikają z pośpiechu, czasem z nieznajomości "terenu" lub pozornej symetrii obrazu. W albumie Warszawskie konfrontacje, Sport i Turystyka, 1968, s. 28 odwrócono np. zdjęcie Edwarda Falkowskiego z MDM-u, bo na pierwszy rzut oka, obie strony wyglądają całkiem podobnie. Tylko dzięki reliefowi górnika możemy się połapać, że coś tu nie gra: LINK. Do narzędzi pomocnych w identyfikacji starych zdjęć warto zatem dołożyć także zwykłe lusterko.