Gwar ulicy

Powyższe zdjęcie otrzymaliśmy kilka dni temu od pana Jacka Dehnela z prośbą o pomoc w identyfikacji miejsca. Pan Jacek niedawno uruchomił internetową galerię Awers/Rewers ze swoimi fotograficznymi zbiorami: LINK. Na zagadkowym zdjęciu wykonanym w październiku 1933 roku widać Tadeusza Jana Dehnela, z siostrą Emilią i matką, spacerujących jedną z warszawskich ulic.

Rzut oka i od razu wiadomo, że mamy do czynienia z popularną w początku lat 30-tych XX wieku "ulicówką". Przyczajony na ulicy fotograf robił znienacka zdjęcie spacerowiczom, a jedynym tłem był gwar ulicy, krzykliwe szyldy sklepowe i setki innych przechodniów. Taka moda. Zdjęcia uliczne, chwytane na gorąco zasadniczo robiono w najbardziej reprezentacyjnych miejscach stolicy. Przede wszystkim na ulicy Marszałkowskiej, w Alejach Jerozolimskich, na Nowym Świecie, na Krakowskim Przedmieściu, ale także na Chłodnej, Wolskiej czy Targowej. 

Na pierwszy ogień poszły szyldy - Lecznica i Trators, choć ten drugi nie do końca był jednoznaczny. I numer widoczny na latarence adresowej, coś jakby 37 albo 67. Ale przeszukiwanie książek adresowych nie przyniosło rezultatu. Tak to czasem już jest, że najprostsze środki zawodzą. Trzeba było zatem zabrać się do rzeczy jak należy.

Wziąłem zdjęcie "pod lupę" i wynotowałem sobie następujące elementy:

- dużo ludzi na ulicy

- wypalone światła tła (czyli raczej nieparzysta pierzeja, latarenka adresowa z numerem x7)

- budynek pięcioosiowy z balkonem pośrodku

- duże witryny sklepowe (zapewne wtórna przeróbka)

- zawijas w lewym górnym rogu - szyld jakiegoś ekskluzywnego sklepu?

- w tle, obok balkonu sąsiedniej kamienicy widać coś, jakby zegar a może kulę ziemską?

Marszałkowska i Aleje odpadły niemal od razu. Nie te gabaryty budynków. Nowy Świat? Możliwe. Rzuciłem okiem na zabudowę ulicy i moją uwagę zwróciła kamienica Niemojewskich pod nr 57: LINK i kamienica Abramowicza pod nr 59: LINK. Pierwsze oględziny potwierdzały moje przypuszczenia - jest zawijas, jest globus przed Książnicą "Atlas". Pozostało jedynie sprawdzić szczegóły na większym zdjęciu z Referatu Gabarytów: LINK, co ostatecznie potwierdziło moje przypuszczenia. Fotografię wykonano na Nowym Świecie pod kamienicą nr 57.

(P)