Trumny na zgliszczach

Zdjęcie pochodzące z Bundesarchiv, opublikowane zostało w albumie D. Jackiewicz i E. C. Króla, W obiektywie wroga, Rytm-DSH, 2009, na stronie 163. Obraz to niezwykle przejmujący - zburzona kamienica i dwie drewniane trumny, zbite na szybko, z ciałami osób odkopanych zapewne spod gruzów. Miasto to nie tylko budynki i ulice, to przede wszystkim jego mieszkańcy. Niemieccy żołnierze fotografujący ruiny pokonanej Warszawy raczej o tym nie pamiętali. A może w ten sposób starali się wypierać ze świadomości wszechobecnej śmierci, towarzyszącej im co dnia? Za każdym zburzonym budynkiem stały przecież dramatyczne losy jego mieszkańców. I to właśnie ich pamięci, opisując dokładną lokalizację miejsca z tej fotografii, chciałem przede wszystkim oddać cześć.

Taki a nie inny kadr sprawiał jednak nie lada problemy. Typowa kamienica, typowe zniszczenia. Żadnych elementów, które pozwalałyby na rozwiązanie zagadki. Ale jak wiadomo, nigdy nie należy tracić nadziei. jakiś czas temu na portalu aukcyjny Ebay.de pojawiły się dwa zdjęcia wykonane w tym samym miejscu, w tym jedno z szerszą perspektywą ulicy: LINK.

Chwila analizy i zagadka została rozwiązana. Na trop naprowadziła mnie słabo widoczna przy prawej krawędzi zdjęcia charakterystyczna latarnia gazowa wz. 1935. Skojarzenie tego elementu i ozdobnej nadbudówki - rodzaju belwederku w narożnej kamienicy zaowocowało momentalnie prawidłową lokalizacją miejsca. Zniszczona kamienica stała na posesji przy ul. Emilii Plater 33. Puste miejsce widać na zdjęciu lotniczym z roku 1944: LINK. sąsiednią kamienicę, stojącą na rogu z Alejami Jerozolimskimi (widoczna na drugiej fotce z Ebay.de), rozebrano ostatecznie na przełomie lat 1974/1975): LINK. Obecnie miejsce obu budynków zajmuje trawnik i podjazd przed hotelem Marriott.

(F)

PS.Tytułem uzupełnienia, kolejne dwa zdjęcia kamienicy przy ul. Emilii Plater 33 podesłał nam Kolega nuro. Pierwsze pochodzi z portalu aukcyjnego Ebay.de: LINK1, a drugie z albumu Romana Mazika, Warszawa w oczach maturzysty, MHW, 2005, gdzie zostało opisane jako zniszczona kamienica na ul. Dobrej: LINK2. Serdecznie dziękujemy i pozdrawiamy!