Fotografia pochodzi z z książki Joe'go J. Heydeckera, Moja wojna. Zapiski i zdjęcia z sześciu lat w hitlerowskim Wehrmachcie, wydanej przez Świat Książki w roku 2009. Nad miejscem wykonania zdjęcia zastanawiałem się dość długo, szukając przede wszystkim w tych rejonach Warszawy, które ucierpiały podczas nalotów we wrześniu 1939. Trochę to przypominało Świętokrzyską, trochę Traugutta, ale nie za bardzo pasowały duże owalne okna (na zdjęciu już zamurowane) i całkiem płaska ściana. Ruch pieszych na ulicy wskazywał, że to raczej musi być w Centrum miasta. Tak samo riksze i spacerujący samopas niemiecki fotograf. Mój kolejny trop, to były okolice dawnego Dworca Wiedeńskiego a zwłaszcza ul. Widok. Ale i ten trop okazał się fałszywy. Kiedy powoli zaczynały mi się wyczerpywać pomysły, wpadłem na właściwe rozwiązanie. To ul. Wspólna od strony Marszałkowskiej. W tle widzimy resztki zabudowań dawnej Fabryki Telegrafów Woroncowa-Weliaminowa przy ul. Wspólnej 46: LINK. Od strony tej ulicy stały dwa budynki i ten drugi, fabryczny, miał właśnie takie duże, owalnie zwieńczone okna. Na ortofotomapie z roku 1945 nie zobaczymy jednak śladu po dawnych zabudowaniach tej fabryki. Zapewne jeszcze w okresie okupacji wyburzono ruiny na całej posesji i wybudowano tu ciąg parterowych sklepików. Widzimy je na jednym ze zdjęć Mariana Grabskiego z okresu powstania warszawskiego: LINK. Na innym jego zdjęciu z tego samego okresu widzimy natomiast charakterystyczne kwadratowe niecki na drzewka w chodniku przy tej ulicy LINK. W Warszawie zazwyczaj były one okrągłe, ale tu, na obu zdjęciach widzimy wyraźnie kwadraty.
Oczywiście nie mam w tej chwili pod ręką stuprocentowego dowodu, na potwierdzenie tej lokalizacji, ale na podstawie wszystkich poszlak, wyszło mi tak, a nie inaczej. Z radością przywitam zdjęcie, jeśli takie kiedyś się pojawi, które ostatecznie zweryfikuje moje ustalenia.
(P)
PS. Moje życzenie się spełniło i to nazajutrz po publikacji. Kolega nuro podesłał zdjęcie znalezione na forum Kolejka Marecka, na którym widać zniszczony we wrześniu 1939 budynek fabryczny i ocalały fragment parteru z trzema owalnie zwieńczonymi oknami: LINK.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz