40 lat minęło...

Już kilka lat temu natrafiłem w zbiorach NAC na fotografię z wyborów do Rad Narodowych, które odbyły się 9 grudnia 1973. Intrygowało mnie, gdzie mogła ona zostać wykonana, jednak nie znalazłem wówczas szczególnej motywacji by precyzyjnie ustalić miejsce.

Dziś mija dokładnie 40 lat od tamtych wyborów, a więc jest to najwyższa pora by przywrócić tożsamości temu "anonimowemu" miejscu. Choć obiekt dotrwał do naszych czasów, identyfikacyjne wyzwanie polegało tu raczej na "unifikacji" peerelowskiej rzeczywistości. Szkoły, osiedla, wybory i ludzie, którzy na nie zdążali w minionym systemie wyglądali "zawsze" tak samo. Takie zdjęcie mogło być zatem wykonane niemal wszędzie i nigdzie.  

Charakterystyczny budynek szkoły od początku kojarzył mi się z Mokotowem, jednak żadna z mokotowskich szkół nie pasowała do tej fotografii. Postanowiłem więc pójść tropem otoczenia szkoły. Na zdjęciu widzimy główne wejście na jej teren, znajdujące się w charakterystycznym narożniku. Układ chodnika wskazywał na zakręcający lub ukośny kierunek ulicy, przy której się znajdował. Poza tym, na lewo od budynku szkoły widzimy pustą przestrzeń, a więc w pobliżu nie było większych zabudowań, które przysłoniłyby perspektywę. Może więc Sadyba lub rejony jeszcze bardziej na południe? Szukałem dalej. Sadyba była strzałem chybionym, ale kierunek południowy - wprost przeciwnie. Szkołę stojącą ukośnie do biegu ulicy, wciąż znajdującą się wśród niskich zabudowań, odnalazłem przy ul. Sarabandy 16/22. To obecnie Szkoła Podstawowa nr 96.

40 lat minęło (prawie) jak jeden dzień... Słowa piosenki doskonale pasują do tego przypadku - otoczenie szkoły niewiele się zmieniło, drzewa podrosły, charakterystyczny narożnik odgrodzono uniemożliwiając zastawianie go parkującym samochodom, płot zastąpiono niższym, miejsce skrzynki na listy zajęły reklamy, trabantów na ulicach już nie widujemy, a najnowsze trendy mody w zakresie okryć wierzchnich prezentują dziś coś zupełnie innego niż prochowce i kapelusze.

4 dekady to niby niewiele, a jednak to spory kawał życia. Spróbujmy wyobrazić sobie ile dzieci ukończyło tę szkołę w ciągu tych 40 lat, kim dziś są, co robią? Czy osoby uwiecznione na fotografii są jeszcze z nami i pamiętają ten dzień? Jak potoczyło się ich życie przez cały ten czas? 

Z dziennikarskiego obowiązku kilka słów o samych wyborach (za Wikipedią) - ogłoszone przez Radę Państwa w dnia 29 września 1973 były wyborami do ówczesnego odpowiednika dzisiejszego samorządu. Frekwencja, jak to w krajach nie do końca demokratycznych bywa, wyniosła aż 97%, które to głosy oddano na jedyną listę startującą w wyborach - Front Jedności Narodowej. Czy ktokolwiek w ogóle pamięta jeszcze FJN i te wybory?  Dziś, w 40. rocznicę, przypominamy tę chwilę uchwyconą przez obiektyw aparatu.

(M)