Fotografia pochodzi z albumu Stanisława Jankowskiego i Adolfa Ciborowskiego, Warszawa. 1945, dziś, jutro, Interpress, 1979, s. 46.W publikacji tej podpisano ją następująco: "Pierwsza księgarnia wśród ruin". Jeśli mnie pamięć nie myli widywałem ją także w innych powojennych książkach o Warszawie. Zdjęcie to przed długi czas sprawiało mi pewien kłopot. Wizualnie pasowało mi do ulicy Marszałkowskiej na południe od Alej (kąt padania promieni słonecznych i cieni, drzewka, wystrój kamienic i ich stopień zniszczenia), ale widniejących w tle budynków nie potrafiłem dopasować do zabudowy tej ulicy. Gdzieś musiał tkwić "błąd systemowy", który sprawiał, że ta zagadka fotograficzna, choć wyglądała na banalną, nie poddawała się moim usilnym próbom identyfikacji.
Ale, co się odwlecze, to nie uciecze. Minął jakiś czas i ponownie zabrałem się za to zdjęcie. Poszukując nowych ścieżek prowadzących do rozwiązania, wymyśliłem inny trop. W tle widać jeden budynek z dwoma nieco inaczej zdobionymi partiami elewacji a nie styk dwóch kamienic, jak przypuszczałem. No tak, dlaczego wcześniej nie przyszło mi to do głowy? Przecież to narożnik kamienicy "Pod Husarzem" - Marszałkowska 74. Zdjęcia z portalu warszawa1939.pl nie potwierdziły ostatecznie tej hipotezy: LINK, ale postanowiłem szukać dalej. Na jednym ze zdjęć z zasobów Muzeum Powstania Warszawskiego widać tą kamienicę nieco lepiej: LINK. Układ z owalnym wejściem, pseudoryzalitem z rynną, balkonem i dużymi witrynami sklepowymi pasuje "jak ulał". Brakuje na dobrą sprawę tylko drzewa, które widzimy na zdjęciu z "księgarnią". Ono tam zapewne jest, ale nie widać go, bo zlewa się z tłem. Drzewo widzimy na jeszcze innym zdjęciu, autorstwa Karola Pęcherskiego, zamieszczonym w albumie Jerzego S. Majewskiego i Tomasza Markiewicza, Budujemy nowy dom, DSH, 2012, na stronie 110: LINK. Ta dziwna konstrukcja widoczna za plecami właścicieli stoiska, to zapewne resztki słupa ogłoszeniowego, którego grzybek sterczy obok drzewa na zdjęciu Pęcherskiego.
(P)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz