Papieros na Krakowskim Przedmieściu

Identyfikowane dziś zdjęcie przez kilka lat znajdowało się w nieustannie inspirującym nas folderze "Warszawa - zdjęcia niezidentyfikowane" portalu fotopolska.eu: LINK. Nie wygląda na szczególnie trudne do zlokalizowania, ale jakoś do tej pory nie miało szczęścia. Zdjęcie jest dokładnie datowane - na 9 stycznia 1941 roku (zapewne pochodzi z rodzinnego albumu i z tyłu zostało tak opisane), okupacyjny rodowód zdjęcia potwierdzają widoczni w tle niemieccy żołnierze. Fotografowany mężczyzna wydał mi się dość interesujący - w ustach ma papieros, a spod płaszcza widać mu spodnie-pumpy - ale niestety nie potrafiłem nic więcej wyczytać z jego twarzy i ubioru. Spróbowałem przynajmniej ustalić gdzie zrobiono mu to zdjęcie.

Moją uwagę od razu zwróciło coś na kształt bramy do budynku hojnie obłożonej elementami kamieniarki. To dość charakterystyczny fragment budynku, który mógłby bardzo ułatwić poszukiwania. Ja jednak nie kojarzyłem zupełnie takiej bramy, a jej poszukiwania mogłyby być bardzo czasochłonne. Nie zawsze dysponujemy dobrymi zdjęciami parterów budynków, zwłaszcza w przypadku, gdy dana ulica była obsadzona drzewami. 

Wolałem jednak skupić się na układzie zabudowy, z tego punktu widzenia można odnotować na zdjęciu bardzo szeroki chodnik, obsadzony na skraju od jezdni dość rachitycznymi drzewkami. W przedwojennej Warszawie takich ulic było bardzo niewiele. Dodatkowo fasady kamienic po lewej stronie kadru, mimo że widoczne pod kątem, który utrudnia odczytanie ich szczegółów, wydają się bardzo wąskie. Znacznie zawęża to pole poszukiwań wskazując na ulicę z dość wiekową zabudową. Właściwie jedyną ulicą, która przyszła mi do głowy było Krakowskie Przedmieście, między Trębacką, a Senatorską (między Oboźną i bramą Uniwersytetu kamieniczki też miały wąskie fasady, ale chodnik był dużo węższy, a perspektywę musiałby zamykać Pałac Staszica). Postanowiłem sprawdzić ten trop.

Okazał się on trafny. Charakterystyczny obiekt to kamienica Towarzystwa Zakładów Żyrardowskich przy Krakowskim Przedmieściu 55: LINK. Szczegóły elewacji, można obejrzeć na zdjęciu z Referatu Gabarytów: LINK. Po wojnie budynek odbudowano w znacznie zmienionym kształcie. Obecnie wygląda zupełnie inaczej, po obłożonej kamienną okładziną bramie nie ma dziś śladu: LINK. Znacznie rzadziej niż kiedyś można też spotkać tu kogoś z papierosem.

(K)