Fot.1
Powyższe zdjęcie jakiś czas temu pojawiło się na portalu aukcyjnym Ebay.de, a obecnie można je oglądać na stronie fotopolska.eu: LINK.Opisane było jako Warszawa 1939 i w swej "poetyce" odpowiadało fotografiom z Mokotowa. Ta dzielnica została wzięta pod uwagę w pierwszej kolejności, choć w miarę upływu czasu zakres poszukiwań znacznie się rozszerzał. Kiedy śledztwo utknęło w martwym punkcie, Fryderyk przesłał inne zdjęcie z tym samym budynkiem, wykonane już w okresie okupacji:
Fot. 2
Znacznie szerszy kadr pozwolił na identyfikację budynku. Zagadkową fotografie rzeczywiście wykonano na Mokotowie i przedstawia ona zachodnią elewację domu przy obecnej ul. Wejnerta 19. Budynek istnieje do dziś, ale został mocno przebudowany. Wykorzystując powojenną ortofotomapę kadr zdjęcia nr 2 można by narysować następująco:
Wizja lokalna w terenie była już tylko przyjemną formalnością. Na mokotowski spacer wybrałem się w pewne przedpołudnie, i choć obecnie posesja jest dość szczelnie obudowana różnymi budynkami, przez szpary w płocie można zobaczyć, że poszczególne detale idealnie do siebie pasują. Nie chcąc jednak denerwować obecnych właścicieli budynku, zdjęcie wykonałem z dalszej odległości, aby uchwycić ogólny widok bryły:
Fot. 3. Zachodnia elewacja budynku przy ul. Wejnerta 19 (październik 2014)
(P)
Panowie,
OdpowiedzUsuńRobicie kapitalną robotę... Tak się składa, że od 1989 roku stawałem się (wraz z rodziną) właścicielem kolejnych części tego zniszczonego przez wojnę budynku. Dziś już cały budynek jest w rękach mojej rodziny i dbałość o niego uważamy za swój obowiązek.
Samo osuszenie piwnic pochłonęło masę czasu i pieniędzy nie wspominając o wymianie zniszczonych wojną i rabunkowym użytkowaniem przez kwaterunkowych lokatorów stropów. Nie wykluczone, że nie jest to ostateczny wygląd tego budynku, by wszystkie detale jeszcze lepiej do siebie pasowały. :-) Podobno w czasie Powstania Warszawskiego budynek ten spełniał też ważną dla powstańców rolę. Jeśli posiadacie jakieś inne dane lub zdjęcia budynku będę wdzięczny za kontakt. No i zapraszam i zachęcam do fotografowania z bliska i od wewnątrz...
Z poważaniem
Andrzej Senkowski
andrzej.senkowski@polcar.com
www.polcar.com
Już w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego w budynku przy ulicy Wejnerta 19 stacjonował powstańczy oddział Komendy Głównej Armii Krajowej- pułk ,,Baszta'' batalion ,,Olza''- kompania O-3 pluton II dowódca Henryk Kalski ,,Tommy''
OdpowiedzUsuńZ tego budynku prowadzono ostrzał w kierunku południowo-zachodnim i wspomagano siłę ognia ,, pudełka'' wspierając pierwszy pluton kompani O-3 który tam stacjonował.
10 sierpnia 1944 roku Oddział odparł atak czołgu oraz piechoty, nacierające od strony Fortu Mokotów,
24 września 1944 roku sytuacja była już bardzo krytyczna, Królikarnia , szkoła przy ul. Woronicza, ,, pudełko,, oraz Park Dreszera były ostrzeliwane przez piechotę , czołgi a nawet samoloty. Atak Niemców trwał prawie nieprzerwanie do rana. Po kilku godzinach przerwy Niemcy wznawiają ofensywę z jeszcze większą siłą. Podczas tego natarcia w ,,pudełku'' zginął dowódca I plutonu porucznik Jurkowski wraz z częścią swoich żołnierzy z kolei w budynku przy ul Wejnerta 19 zginęła lub została ranna cześć plutonu II,m.in. zginął strzelec ,,Piorun'', ranni zostali: Dziuba ps,,Dzicioł'', oraz ,,Kruk'' a także dowódca Henryk Kalski ps ,, Tommy'', który po opatrzeniu ran wycofał się 25 września 1944 roku z reszta oddziału do budynku na rogu ulic Malczewskiego i Puławskiej.
Pozdrawiam
Maciej Siudym
maciejsiudym@gmail.com
Tuz po wojnie wokół willi przy ul. Wejnerta 19 ówczesne MON i MSW budowały osiedle domów z mieszkaniami dla swych pracowników i wg projektu budynek o numerze Wejnerta 19A miał po planowanej rozbiórce willi dochodzić aż do samej ulicy Wejnerta. Zły stan willi przy Wejnerta 19 zniszczonej działaniami wojennymi oraz fakt iż znajdowała się ona w prywatnych rękach skłoniły ówczesnych decydentów do podjęcia decyzji o jej wyburzeniu. Dzięki determinacji ówczesnego właściciela udało się w ostatniej chwili uchronić przedwojenną willę przed zagładą a budynek o numerze porządkowym Wejnerta 19A zakończono się od strony willi ścianą bez okien.
Usuńchciałbym, trochę zweryfikować ten wpis Henryk Kalski ps. "Thommy" był dowódcą drużyny (ok 10 osób) a nie plutonu (3 drużyny ok 30-40 żołnierzy), tak wynika z jego wspomnień; można tam znaleźć dokładny opis walk w rejonie Wejnerta, 25 września 1944 https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/henryk-kalski,1184.html
OdpowiedzUsuń"Pudełko", budynek doprowadzony przed wojną do stanu surowego, miał mieścić szkołę prowadzoną przez jakiś zakon (niestety nie pamiętam,jaki) i miał nazywać się "Augustianum". Miałem gdzieś przedwojenną ulotkę w formie pocztówki reklamującą to przedsięwzięcie, nie umiem jej znaleźć.
OdpowiedzUsuń