wtorek, 3 czerwca 2014

Niemiecki motocyklista na Saskiej Kępie


Fotografia znaleziona na portalu aukcyjnym Ebay.de. Według informacji zapisanej na odwrocie, wykonano ją w czerwcu roku 1942 w Warszawie. Pozostało więc ustalić, co to za miejsce. Potężne, modernistyczne kamienice w tle wyglądają, jakby wybudowano je wprost na polu. Od razu nasunęło mi to na myśl którąś z "nowych", intensywnie zabudowywanych dzielnic przedwojennej Warszawy - Mokotów, Ochotę, Żoliborz, Grochów. Pod koniec lat trzydziestych XX wieku miasto intensywnie rozbudowywało się. Budowano przy tym coraz wyżej, dopasowując jednak gabaryty wznoszonych budynków do sporządzonych zawczasu planów zabudowy.

Na zdjęciu widzimy sześciokondygnacyjne kamienice - tak wysokie budynki wznoszono przy głównych ulicach i to w ostatnich latach przed wybuchem wojny. Brak innej zabudowy świadczy o tym, że to teren, który dopiero co zaczęto zabudowywać. Kolejną podpowiedzią mogły być widoczne w lewej krawędzi kadru drzewa, sugerujące teren zbliżony do lasu, lub parku. Ponieważ przed kamienicami nie widać żadnej ulicy, uznałem, że mogą to być ich tyle elewacje. Idąc "roślinnym tropem" zacząłem zastanawiać się, gdzie można znaleźć główną ulicę, która po jednej stronie jest zabudowana, a po jej drugiej stronie znajduje się teren zadrzewiony. Ponieważ przez parę lat mieszkałem na Saskiej Kępie, do głowy przyszła mi al. Waszyngtona sąsiadująca z Parkiem Skaryszewskim. Odcinek między ulicami Saską a Międzynarodową wydawał się obiecujący. I faktycznie! Okazało się, że zdjęcie zrobiono właśnie tam. To najpóźniej zabudowany skraj Saskiej Kępy - widoczne na zdjęciu budynki (od lewej: al. Waszyngtona 20, 22 i 24) wzniesiono w latach 1935-1939. Zdjęcie wykonano obok kamienicy przy ul. Saskiej 100. Obecnie widok na tyły kamienic przy Waszyngtona zasłaniają bloki przy Adampolskiej. Kamienice przetrwały, a po wojnie obudowano je blokami powtarzającymi ich rozmiary, co nadało al. Waszyngtona dość jednolity charakter, odpowiadający temu co zaplanowali tu przedwojenni planiści. Na ortofotomapie z roku 1945 kadr tego zdjęcia wygląda następująco:



Nie udało mi się jednak ustalić, co mieściło się w czasie okupacji w budynku przy Saskiej 100 - czy jakaś niemiecka instytucja, warsztat mechanika czy po prostu kwatera żołnierzy. Pewne jest, że motocyklista chcąc zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie z okupowanej Warszawy, w której przyszło mu służyć, nie miał najmniejszego zamiaru utrwalać na zdjęciu fragmentu architektury miasta. Kamienice znalazły się w kadrze mimochodem i dzięki temu dysponujemy obecnie cennym zdjęciem z tej dość słabo obfotografowanej przed 1945 rokiem okolicy.

(K)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz