czwartek, 9 maja 2013

W czasach niedoboru chleba


Jeszcze jedno ciekawe zdjęcie (pocztówka?) przesłane nam przez Roberta Marcinkowskiego do identyfikacji. Wykonano je w okresie I wojny światowej, podczas niemieckiej okupacji miasta. Według oryginalnego podpisu przedstawia "Warszawę w czasach niedoboru chleba". Widoczna na zdjęciu kamienica, przed którą tłoczy się kolejka, na pierwszy rzut oka była mi zupełnie nieznana. Wpatrywałem się w nią przez jakiś czas, chcąc wygrzebać z pamięci jakikolwiek adres, ale ten zabieg nie przynosił żadnego rezultatu. Za drugim podejściem skupiłem się na szyldzie po prawej - widać tam fragmenty napisów: "L. Gromul..." i "Kantor służący...". Niestety przeszukiwanie książek adresowych nie dało zadowalających rezultatów. Przy trzecim podejściu zwróciłem uwagę na budynek widoczny po lewej stronie - coś mi przypominał, jakiś znajomy obiekt. Moją uwagę przykuły również schodki prowadzące do kantoru i do wejścia obok, gdzie tłoczą się ludzie. Kiedy do głowy przyszła mi myśl: "dlaczego wejście nie jest równe z poziomem ulicy?" poczułem, że spływa na mnie tzw. "olśnienie". Choć nie kojarzyłem w ogóle tego budynku, intuicja podpowiadała, aby sprawdzić jedno, bardzo znane wszystkim warszawiakom miejsce. I okazało się, że był to właściwy trop.

Na zdjęciu widzimy narożną kamienicę o adresie Krakowskie Przedmieście 60 / Bednarska 31! Jej zdjęcie bez trudu znalazłem na portalu warszawa1939.pl: LINK. Zbudowano ją w latach 1876-78 wg. projektu architekta Aleksandra Jana Woyde, autora blisko 300 obiektów w Warszawie, m. in. Nowej Pomarańczarni w Łazienkach. W miejscu kamienicy po II wojnie światowej wybudowano gmach tzw. Nowej Dziekanki wg projektu Zygmunta Stępińskiego - pełni on rolę domu studenckiego Akademii Muzycznej. Nowy budynek, o lekko klasycyzującej elewacji, na tyle wrósł już w pejzaż współczesnej Warszawy, że sprawia wrażenia obiektu istniejącego tu "od zawsze". Gdybyśmy chcieli obecnie wykonać podobne zdjęcie naszym oczom ukazałby się następujący widok: LINK.

Choć identyfikacja miejsca z tego zdjęcia w zasadzie mogłaby w tym miejscu zostać zakończona, wiedziony wrodzonym instynktem ciekawości, postanowiłem (znając już adres) sprawdzić jeszcze raz zapisy w książkach adresowych. Kantor służących należał do niejakiego Leona Gromulskiego i w księgach na rok 1908 i 1909 jest uwzględniony pod adresem Bednarska 31, jako "Służby". W tym samym budynku w latach 1908-1909, (ale z podanym adresem Krakowskie Przedmieście 60), mieścił się także Wydział Dobroczynności Publicznej, w latach 1914-1915 figurujący już jako Wydział Dobroczynności i Szpitali. Kolejka okutanych w wełniane chusty kobiet, widocznych na zdjęciu, stoi więc zapewne po odbiór kart żywnościowych.

(P)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz